Metro Hauptbahnhof Nord Hamburg

Behoud van een naoorlogs monument als centraal station van de nieuwe U5

GROUP A heeft, in samenwerking met Werner Sobek AG and Beersnielsen Lichtontwerpers, de tweede prijs gewonnen in de internationale prijsvraag voor de transformatie van metrostation Hauptbahnhof Nord in Hamburg. Dit naoorlogse monument wordt herontwikkeld tot het centrale station van de toekomstige U5-metrolijn. De eerste prijs ging naar blrm Architekt*innen en Gottlieb Paludan Architects.

Eerbetoon aan een historisch icoon

Hauptbahnhof Nord, geopend in 1968, vormt een belangrijk knooppunt in het metronetwerk van Hamburg. De karakteristieke cirkelvormige perrons, gebouwd volgens de typische boorschildmethode, weerspiegelen het technisch optimisme van de wederopbouwperiode. In het voorstel van GROUP A wordt deze architectonische erfenis met respect benaderd. De kenmerkende tunnelbuizen en modulaire tegelpatronen uit de jaren zestig worden in ere hersteld. Tegelijkertijd zorgen nieuwe, verfijnde materialen en ruimtelijke verlichting voor een eigentijdse interpretatie die de historische betekenis van het station versterkt. Met deze benadering wordt het erfgoed van het naoorlogse modernisme en het architectonisch drieluik met de stations Messehallen en Gänsemarkt gewaarborgd, maar ontstaat tegelijkertijd ruimte om hedendaagse functionaliteiten een plek te geven, zoals een rookafvoersysteem, extra ontsluitingsroutes en moderne wayfinding.

Geleid door licht

Het ontwerp is geïnspireerd door de gelaagde structuur van de originele tegeltableaux en door de lichter gekleurde vlakken hierin, die als lichtstralen vanuit de bovengrond in het metrostation lijken door te dringen. Door dit motief te omarmen en te versterken ontstaan heldere en logische routes, waarlangs de reiziger op natuurlijke wijze door middel van licht en accentwerking wordt begeleid vanaf straat tot perron.

Transparante en lichte entrees

De entrees zijn ontworpen met de nadruk op transparantie en sociale veiligheid. Het originele maatsysteem van de stations, gebaseerd op de gietijzeren constructie van de tunnels, wordt ook hier toegepast, maar ingevuld met glazen bakstenen. Deze stenen leggen een link met de rijke baksteen geschiedenis van Hamburg, maar door de transparantie ontstaat een zekere abstractie en worden de entrees overzichtelijker. De stenen worden inwendig aangelicht, waardoor de entrees ’s avonds en ’s nachts uitnodigende bakens van licht zijn.

Duurzaamheid als uitgangspunt

Duurzaam ontwerpen staat centraal in het voorstel. Er wordt gebruikgemaakt van keramische bekleding en gerecyclede materialen, waaronder herwonnen glas en slib uit de vaargeulen van de Elbe. Dit draagt aanzienlijk bij aan het verkleinen van de ecologische voetafdruk van het station. Het resultaat is een toekomstbestendig mobiliteitsknooppunt dat aansluit bij de groene ambities van Hamburg.

De jury roemde het ontwerp vanwege de buitengewone rechtvaardiging van de historische waarde van het station. Het werd omschreven als aangenaam bescheiden, teruggebracht tot de essentie, met lof voor de herinterpretatie van bestaande materialen en het intensieve onderzoek naar het gebruik van duurzame (gerecyclede) materialen.